۱۰۰ فیلم برتر دهه ۱۹۸۰/ «خانه دوست کجاست» کیارستمی هجدهم شد
سینمای دهه ۱۹۸۰ را میتوان با فیلمهایی از «پاریس، تگزاس» گرفته تا «شهر غم» و از «مخمل آبی» تا «پرتو سبز» تعریف کرد.
به نقل از ایندی وایر، فیلم «خانه دوست کجاست» عباس کیارستمی در رده هجدهم برترین فیلمهای دهه ۱۹۸۰ به انتخاب «ایندیوایر» قرار گرفت. این فیلم که سال ۱۹۸۷ (۱۳۶۵) اکران شد درباره پسری روستایی است که دفتر دوستش را به اشتباه به خانه برده و تلاش دارد تا خانه دوست را پیدا کند و دفتر را به او برساند.
۲۱ منتقد نشریه «ایندی وایر» ۱۰۰ فیلم برتر دهه ۱۹۸۰ را انتخاب کردند. آنها که در ۲ سال اخیر بهترین فیلمهای دهه ۱۹۹۰ و ۲۰۱۰ را هم انتخاب کرده بودند در توضیح امسال خود نوشتهاند: اگر با نظر کوئنتین تارانتینو موافق باشید که «سینمای دهه ۸۰ و دهه ۵۰، بدترین دوران در تاریخ هالیوود است»، اما باید به یک حقیقت غیرقابل انکار عجیب در اظهارات بعدی او توجه کنید که میگوید: این سینما فقط با دوران کنونی مطابقت دارد!
با مرور مجدد فیلمهای تعیین کننده دهه ۸۰ از دیدگاه فعلی ما و مقایسه آن با اوج سینما در تابستان باربنهایمری، ۲ چیز کاملاً روشن میشود: یک، این که هالیوود مدرن احتمالاً هر ماه به یک باربنهایمر نیاز دارد تا بتواند با خروجی خلاقانه سیستم استودیویی که قبلاً قادر بود فیلمهایی چون «بلید رانر» و «موجود» را در یک شب (۲۵ ژوئن ۱۹۸۲) اکران کند، برابری کند. دوم این که به شیوههای مختلف، چه منفی و چه غیرمنفی، دهه ۸۰ یادآور فیلمهای امروز ماست؛ اگر نه خود آن.
این نکته را باید دریافت که فرهنگ پاپ معاصر صرفاً از اضطرابها و دلمشغولیهای سینمای دهه ۸۰ الهام گرفته نشده، بلکه به طور اجتناب ناپذیری از سوی آنها پیشبینی شده است. اکنون در زمانی که پارانویای هستهای، تهدید وجودی اتوماسیون و نیز سیاسی شدن بدن انسان چنان مد روز است که به راحتی میتوان فراموش کرد که ریگان تقریباً ۲۰ سال است که مرده است، بهترین فیلمهای دهه ۸۰ نشاندهنده توانایی پایدار در به رخ کشیدن ارتباط امروز با آن دهه است.
واقعیت این است که خلاصه کردن دهه ۱۹۸۰ به تنها ۱۰۰ عنوان بسیار دشوارتر از انجام همین کار برای دهه ۹۰ بود که سال گذشته انجام دادیم. یک دوجین کلاسیک از اریک رومر به تنهایی بخشی از این فهرست را میتوانستند مال خود کنند و هنوز صدها فیلم بزرگ وجود داشتند و دهها فیلمساز بزرگ که از این فهرست غایب ماندند.
نتیجه: نیازی به گفتن نیست، دههای که امکان میدهد فیلمهایی مانند «آتلانتیک سیتی»، «فداکاری» و «صداهای دور، هنوز هم زندگیها» را در فهرستی از نامهای بزرگ قرار دهید، نیاز دارد تا به خوبی از آن یاد شود.
در این فهرست فیلم «کار درست را بکن» ساخته «اسپایک لی» در رده نخست جای گرفته در حالی که فیلمهای «میشیما: یگ زندگی در ۴ بخش» به کارگردانی پل شریدر، «موجود» به کارگردانی جان کارپنتر، «پاریس، تگزاس» ساخته «ویم وندرس» و «شوآ» به کارگردانی کلود لنزمان رتبههای دوم تا پنجم را به دست آوردهاند.
هایائو میازاکی با «همسایه من تورتورو»، «خانه به دوش» انیس وردا، «پرتو سبز» اریک رومر، «تسخیر» آندژی ژووافسکی و مستند «بینور» کریس مارکر هم تا رده دهم را به خود اختصاص دادهاند.
در ردیف ۱۱ تا ۲۰ هم این فیلمها جای دارند: آکیرا کوروساوا با «آشوب»، «مخمل آبی» دیوید لینچ، «پول» روبر برسون، «گاو خشمگین» مارتین اسکورسیزی، «اخبار تلویزیون» جیمز ال.بروکس، «درخشش » استنلی کوبریک، ویم وندرس با «بالهای اشتیاق»، «خانه دوست کجاست؟» عباس کیارستمی، اینگمار برگمن با «فانی و الکساندر»، «کویانیسکاتسی: زندگی بدون توازن» گادفری رجیو