درگذشت معمار مشهدی، یعقوب دانش دوست

دکتر یعقوب دانش دوست معمار، مرمت گر بناها و محوطه های تاریخی، طراح و سازنده المان های مهم مشهد، در شامگاه هفتم بهمن ماه ۱۴۰۰ درگذشت. ایشان محقق و نویسنده، متخصص باغ ایرانی و طراح المان خاطره انگیز «پرواز به سوی نور» که مردم مشهد با آن خاطره های بسیاری دارند، بودند. او همچنین خالق المان نوستالژیک پارک ملت مشهد بود.

یعقوب دانش دوست متولد سال ۱۳۷۱ در تبریز بود. او به همراه خانواده اش از سه سالگی در مشهد ساکن شد. دارای فوق لیسانس معماری و دکترای شهرسازی از دانشگاه تهران است.

او عنوان رئیس دفتر فنی سازمان ملی حفاظت آثار باستانی در خراسان را تا سال چهارم انقلاب بر عهده داشت. از آن پس نظارت عالیه بر بناها و همکاری با سازمان میراث فرهنگی را بر عهده داشت. برای چندین سال در ایکوموس عضویت داشت و فعالیت های بسیاری در کنگره های متعدد معماری و باغ سازی در ایران و خارج از کشور داشت.

مرمت آثار

— مرمت بخش های مهمی از مجموعه گنجعلی خان در کرمان

— مرمت ترک های گنبد طلای حرم امام رضا (ع)

— نظارت بر مرمت بناهای تاریخی خراسان بزرگ

— آثاری همچون رباط شرف، مصلی پایین خیابان مشهد، گنبد سبز مشهد، کاخ خورشید کلات، مزار شیخ احمد جام، مزار مولانا زین الدین ابوبکر تایبادی، میل اخنجان، آرامگاه عطار و احیای باغ آن،  قدمگاه، امامزاده محروق نیشابور، هارونیه، مقبره و منار ایاز، مزار خواجه ربیع، مقبره بابا لقمان سرخس، میل رادکان، منار خسروگرد سبزوار را ترمیم نمود.

— ترمیم مساجد از جمله مسجد گوهرشاد، مسجد شاه مشهد، مسجد کبود گنبد کلات، مسجد ملک زوزن، مسجد جامع فردوس، مسجد جامع نیشابور، مسجد جامع گناباد و مسجد جامع قاین

— مرمت مدرسه دو در، مدرسه پریزاد، مدرسه میرزا جعفر و مدرسه خرگرد

کتاب ها و تالیفات یعقوب دانش دوست

علاوه بر مرمت آثار، دانش دوست به تحقیق و نوشتن کتاب نیز می پرداخت. حاصل این تحقیقات سه کتاب به نام های «طبس شهری که بود»، «ارزش های فرهنگی طوس و آرامگاه فردوسی» و «پیدایش باغ آسمانی ایران» است. همچنین نوشتن فیلمی در زمینه هنر کاشی کاری نیز از کارهای دیگر اوست. مقالات بسیاری نیز نگارش کرده اند که عنوان یکی از آن ها «معماری ایرانی در سخن چهار نسل از معماران صاحب نظر» است.

معماری

دانش دوست از اساتید بزرگی بود که با معماری سنتی ایران و باغ های ایرانی آشنا بود و تمام تلاش خود را بر این گذاشت تا با کمک آن ارزش ها یک معماری مدرن ایرانی را به وجود آورد.

از مهمترین این آثار می توان به بیمارستان آریا، بنای یادمان میدان آزادی، بنای یادمان میدان راه آهن، همای رحمت، والفجر و بسیاری آثار دیگر اشاره کرد. تهیه نقشه های معماری و اجرایی خانه علم و کیهان نمای شهر مشهد نیز با این معمار بزرگ بوده است.

باغ آرامگاه فردوسی با طرح باغ ایرانی و آرامگاه محمد تقی خان پسیان در مجموعه آرامگاه نادر نیز از آثار طراحی و اجرای اوست.

افتخارات یعقوب دانش دوست

— دریافت لوح و تندیس تقدیر از ریاست جمهوری در سال ۱۳۹۲

— دریافت لوح و نشان فردوسی از وزیر فرهنگ و ارشاد در سال ۱۳۹۴

— دریافت کاشی ماندگار و کسب عنوان چهره ماندگار ایران در سال ۱۳۹۷

سخنی از مهدی سیدی در سال ۱۳۹۸ در رابطه با المان ایستگاه راه آهن مشهد که یکی از اثرات بسیار ماندگار یعقوب دانش دوست است:

این المان نمادین به مناسبت پایان بنای ساختمان راه آهن در سال ۱۳۴۷ خورشیدی برابر با ۱۹۶۸ میلادی، سالی که انسان کره ماه را فتح کرد و به دستور اولیای وقت شهر مشهد و به وسیله مهندس و معمار نامی خراسان، یعقوب دانش دوست ساخته شده است. به گفته دانش دوست، چون سال اتمام بنای ساختمان راه آهن هم زمان با پا گذاشتن انسان روی کره ماه بوده است، او دو مناسبت را در هم آمیخته و این نماد را ساخته که نشان دهنده یک زن و مرد است و نماد انسان های دورانی است که فضا را در می نوردند و دست های خود را برای رسیدن و کاویدن آسمان به سوی آن دراز کرده اند.برای همین بخش های پایین بنا که حالت نیم دایره و دایره هایی کوچک و بزرگ دارد، نشان دهنده زمین، ماه و ستارگان است.